Deprem Sensörü Nedir?

Deprem sensörü, yer hareketlerini algılayan ve deprem sırasında sismik dalgaları tespit ederek uyarı veren elektromekanik cihazlardır. Bu sensörler, binalarda, köprülerde, tünellerde ve diğer altyapı sistemlerinde kullanılarak, deprem kaynaklı hasarları en aza indirmeye yardımcı olur. Sismik hareketleri algılayan sensörler, erken uyarı sistemleriyle entegre edilerek, insan hayatını korumaya ve felaket yönetimini kolaylaştırmaya katkıda bulunur. Mekanik deprem sensörü olduğu içinde deprem anında veya herhangi bir sebepten dolayı oluşabilecek manyetik alanlardan etkilenmemektedir.

Deprem sensörleri, bina ve yapıların sismik hareketleri algılaması ve erken uyarı sistemleri ile entegre edilerek olası zararları en aza indirmesi için kritik bir öneme sahiptir. Ancak, deprem sensörlerinin etkin çalışabilmesi için doğru montaj ve yer seçimi büyük önem taşır. Bu yazıda, deprem sensörü montajı ve en uygun montaj yerleri ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususları ele alacağız.

Bina ve Asansör Yönetmeliğinde Deprem Sensörü Kullanma Zorunluluğu Var mı?

“Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik” kapsamında, asansörler ve doğalgaz kesme sistemleri için deprem sensörü kullanımının zorunlu olduğu durumlar belirtilmiştir. Bu cihazları seçerken de TS 12884 belgesine ve Boğaziçi Kandilli Rasathanesi testleri ve onay raporlarına sahip olmasına dikkat ediniz.

Yönetmelik: Resmî Gazete Linki

Asansörler ile İlgili Düzenlemeler:

• Madde 62-C: Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde bulunan yüksek binalarda, deprem sensöründen uyarı alarak asansörlerin deprem sırasında durabileceği en yakın kata gidip, kapılarını açıp, hareket etmeyecek tertibat ve programa sahip olması gerekir.
• Madde 160-C: Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde bulunan, yapı yüksekliği 51.50 m’den fazla olan mevcut binalarda deprem sensörü kullanılması ve asansörlerin deprem sırasında en uygun kata gidip, kapılarını açıp, hareket etmeyecek tertibat ve programa sahip olması zorunludur.

Doğalgaz ile İlgili Düzenlemeler:

• Madde 112-J: Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde bulunan ve bina yüksekliği 21.50 m’den fazla olan otel ve motel gibi konaklama tesisleri, toplanma amaçlı binalar, sağlık, eğitim, ticaret ve sanayi binaları ile yüksek binaların ana girişinde, sarsıntı olduğunda gaz akışını kesen tertibat, gaz dağıtım şirketi veya yetkili kıldığı kuruluş tarafından yaptırılır ve belediye gaz dağıtım şirketi tarafından kontrol edilir. Gaz akışını kesen tertibat herhangi bir nedenle gaz akışını kestiği takdirde kesilen gazın tekrar açılması için bir bedel talep edilemez.

Deprem Sensörü Nerelerde ve Ne İçin Kullanılır?

Zayıf akım firmaları tarafından gerekli teknik düzenleme ve programlama dahilinde aşağıdaki adımların hepsi gerçekleştirilebilir.

1. Asansörleri en yakın katta durdurup kapılarını açar.
2. Elektrik kesme işlemini gerçekleştirir.
3. Gaz akışını keserek güvenliği sağlar.
4. Jeneratör devreye girdiyse kapatır.
5. Acil durum aydınlatma sistemlerini devreye sokar.
6. Gaz ve yangın algılama dedektörleriyle entegre edilerek, deprem dışında gaz kaçağı veya yangın gibi durumlarda da yüksek sesle alarm verir.

Deprem Sensörü Montajı Nasıl Yapılmalıdır?

Deprem sensörlerinin doğru montajı, yanlış algılamaların önlenmesi ve doğru verilerin elde edilmesi için gereklidir. Montaj sürecinde dikkat edilmesi gereken başlıca noktalar şunlardır:

• Kapalı bir ortam seçilmeli ve bina içine montaj yapılmalıdır.
• Selenoid vana veya uygulama yerine en yakın mesafe tespit edilmelidir.
• Cihaz, yerden minimum 150 -180 cm yukarıda, göz seviyesinde olmalıdır.
• Pano kapağı açılabilecek genişlikte bir alana monte edilmelidir.
• Altındaki delikten cihazın içine kabloların girmesini engellemeyecek boşluk bırakılmalıdır.
• Araçların geçişi esnasında çarpmayacakları bir konumda olmalıdır.
• Depremi doğru algılayabilmesi için sağlam bir zemine (kolon ya da kiriş) sıkıca sabitlenmeli ve set edilen değerlerden erken kapamaması için terazisinde montaj yapılmalıdır.

Deprem Sensörü Periyodik Bakımı ve Kalibrasyon Gerekli Midir?

• Kullandığınız üretici markadan bu bilgileri kontrol etmeniz gerekmektedir.
• Netser olarak projelerimizde kullandığımız Nofire marka deprem sensörleri için bilgi vermek gerekirse: Üretim esnasında kalibrasyonu set edilmiştir. Deprem sensörleri kalibrasyon gerektirmez. Sismik NOFIRE sensörleri, 5 yıl garantilidir. Bu süre boyunca yılda bir kez, yetkili servisler tarafından periyodik bakım ve kontrolü yapılmalıdır.
• Periyodik bakım aşamaları:
  1. Cihazın terazisinde olup olmadığı kontrol edilir.
  2. Akü Test butonuna basılarak akülerin gerekli voltajda olup olmadığı kontrol edilir.
  3. Sistem Test butonuna basılarak cihazın Selenoid vanaya sinyal gönderip gazı kesmesi sağlanır. Eğer vana kapanıyorsa, sistemde herhangi bir problem olmadığı doğrulanır.